Adeleyd: ik mocht een gedicht inzenden, maar wel onder een pseudoniem

ACHEL – Eerwaarde Zuster Rosa Olaerts van de congregatie  Zusters van Liefde van Onze Lieve Vrouw Moeder van Barmhartigheid in Zonhoven schrijft al decennialang de meest-prachtige gedichten. Onlangs rolt haar naam bij toeval uit een Achelse computer, waarna ze een eervolle opdracht krijgt voor de Achelse parochie.

Tekst Evert Meijs

De Pastorale Eenheid St.-Jozef, met kerken in Hamont-Achel, Peer, Eksel, Pelt en Lommel, is in januari 2021 gestart met de uitgave van een nieuwsbrief, als aanvulling op het Vlaamse parochieblad Kerk & Leven. In de eerste editie staat een mooi gedicht met als titel ‘Wat zal ik wensen?’ met daaronder de naam Adeleyd. De redactie van de nieuwsbrief vermeldt dat dit de schuilnaam is van zuster Rosa Olaerts en dat zij bovendien een liedtekst maakte voor het tweede eeuwfeest ter ere van Sint-Antonius, dat in 2020 had moeten plaatsvinden. HAC Weekblad zoekt digitaal contact met haar, om het naadje van de kous te weten te komen.

Oratorium voor Peer

Vanuit haar appartement in Zonhoven is er telefonisch contact waarbij zuster Rosa vertelt: : “In 1997 zou er een oratorium worden opgevoerd in Peer naar aanleiding van 350 jaar Mariaverering. De priester die me vroeg om daar de tekst voor te schrijven, kende ik nog van mijn studietijd in Leuven; Jan Kwanten.” Deze bekende priester van de Achelse familie Kwanten, is blij als zuster Rosa ja zegt en inderdaad die teksten schrijft. “Enkele jaren daarna vroeg hij me of ik ook iets op papier wilde zetten voor de Antoniusviering in Achel.” De zuster wil dat wel doen, zo laat ze hem weten, maar omdat ze op dat moment in ’s-Hertogenbosch Generaal Overste van de congregatie is, ontbreekt haar de tijd. “Ik wilde het later wel doen, maar ik hoorde er niets meer van en Jan overleed.”

Voor Achel een lied

In Achel lezen de nabestaanden van de overleden ere-deken op zijn computer dat hij zuster Rosa heeft gevraagd om teksten te maken voor een Antoniusoratorium. “Ik denk niet dat ik dat kan”, is haar e-mail-antwoord en ze biedt wel aan om een lied te schrijven. Enige tijd later –in 2019- is het lied klaar, al wordt het vanwege het vervallen van de Antoniusfestiviteiten niet ten gehore gebracht. De redactie van de nieuwsbrief schrijft: ‘Lut Dreesen maakte de muziek erbij en vertelt desgevraagd dat ze de tekst eerst in een maatsoort zette. “Daarna maakte ik een melodie die door het volk gemakkelijk mee te zingen moet zijn. Na het kiezen van de toonaard begon ik met de hoofdmelodie en vervolgens componeerde ik de andere drie stemmen.” Op piano probeert Lut het 4-stemmig stuk uit en na wat bijschaven ontstaat het definitieve lied, dat ze samen met haar koor De Noorderklanken gaat instuderen. “Jammer genoeg zijn we halverwege moeten stoppen vanwege corona”, verzucht Lut. Tekst en partituur werden opgenomen in een groot naslagwerk met als titel ‘Wij zingen tot Antonius van Padua, onze Franciscaanse vriend. De Achelse bijdrage staat op de pagina’s 897, 898 en 899. We kijken natuurlijk uit naar de dag waarop het lied wél gezongen kan worden.’  

Kloosternaam Rosa of Adeleyd

“Het lied is niet zo speciaal hoor”, zegt de religieuze in alle bescheidenheid, “maar men was er wel blij mee dat ik het maakte. Ik schrijf wel meer gedichten: er zijn al zes bundels uitgegeven tussen 1986 en 2002. Daarna zijn veel gedichten gepubliceerd op www.gedichten.nl “.  Meer dan 1000 gedichten zijn daar te lezen met titels als Veni Creator Spiritus, Overdenking, Witte Bloesem, Dromen, Licht van Pasen, Ondanks alles en Op weg naar de lente. Op de vraag waarom de zuster een pseudoniem gebruikt, legt ze geduldig uit: “Toen ik intrad in het klooster wilde ik de kloosternaam Aleyde, afgeleid van een legende uit Zutendaal, waar ik in 1942 ben geboren”, en ze vertelt over een Mariabeeld van de vijftiende eeuw dat daar gevonden is door ene Aleyde. “Die naam heb ik heel wat jaren gehad maar later mochten we kiezen of we die kloosternaam behielden of terug onze doopnaam wilden gebruiken. Voor het gemak van mijn familie –iedereen was Rosa gewend-  koos ik tóch voor mijn doopnaam. Toch bleef die naam bij mij hangen.” Dan zendt zuster Rosa gedichten in voor een wedstrijd van religieuze dichtwerken, waarbij verplicht een schuilnaam moet worden gebruikt, en kiest ze voor de naam Adeleyd. “Ik haalde toen trouwens de eerste prijs, dat was rond 1968 en het lied wordt nu nog steeds op heel wat plaatsen gezongen: “Gij komt tot ons gans onverwacht”. Het staat in Zingt Jubilate onder nr. 715 en werd getoonzet door een priester uit Gent, Frank Grypdonck, die vorig jaar overleed ten gevolge van een corona-besmetting

Tijd en inspiratie

Zuster Rosa schreef als kind al gedichten en toen ze studeerde voor onderwijzeres vroegen haar medestudenten ooit om een gedicht te schrijven rond een bepaald thema waarvoor ze geen geschikte tekst vonden. De als pedagoge opgeleide zuster werkt aan de Normaalschool, krijgt vervolgens een plek bij het ziekenhuispastoraat, wordt Provinciaal Overste in België en tenslotte Generaal Overste van de congregatie. Op dit moment heeft ze de taak van Visitator, en bezoekt in die hoedanigheid namens de bisschop de vrouwenkloosters van het bisdom Hasselt. Op de vraag of ze op dit moment nog steeds haar schrijverstalenten gebruikt, zegt zuster Rosa: “Toen ik het druk had met mijn werk, had ik veel inspiratie maar weinig tijd. Nu heb ik meer dan voldoende tijd maar helaas geen inspiratie.”