Achel – Pelt – Het wordt leeg op het bedrijfsterrein van Claes aan de Thomas Watsonlaan 72 in Achel. Er staan nog wel enkele urnenmuren. Zodra die opgehaald zijn, en de grote loods is gesloopt, verdwijnt in Achel Claes, bekend van de dakwerken, de tuindecoraties en vooral van de brievenbussen. Inmiddels staat er een schitterend nieuw fabriekspand aan de Hamerslag 13 in Pelt, voor architectonisch beton en dakwerken. De brievenbussen beslaan nog 1% in de omzet.
Tekst en foto’s Evert Meijs
Op het oude bedrijfsterrein in Achel is een hartelijke ontvangst door Yvo en Rina Claes-Spreuwers, in de voormalige showroom. Yvo Claes (*1950) groeit op aan de Thomas Watsonlaan 72, voorheen Bergeind 73 genaamd en ook nog Peerderbaan 23. Hij vertelt: “Mijn vader, Laurent, komt uit de bouwwereld en startte in 1956 een eigen bedrijf dat blokken produceerde uit beton of uit assen van de cokesovens van Geleen. De as kwam met een schip van 50 ton aan in St.-Huibrechts-Lille. Later kwamen er schepen met 300 ton.” De vrouw van Yvo, Rina Spreuwers, zit op het puntje van haar stoel, zo betrokken is ze bij het verhaal van haar man. In de bedrijfshal, die nu dienst doet als hobbyruimte voor Yvo, heeft ze een groot aantal foto’s klaargelegd over de historie van het bedrijf. “Kijk”, zegt ze, “op deze foto zie je de betonblokken.” Ook het maken van leien daken wordt een activiteit van Laurent. ‘Omwille van zijn slechtziendheid wordt al snel een beroep gedaan op de hulp van de zonen Jos, Yvo en Edgard’, zo staat in een historisch overzicht dat Rina aanreikt.
Omzet groeit gestaag
In 1969 komt Yvo officieel in de zaak en neemt de productie van betonblokken af. De eerste betonnen brievenbussen brengen ze vanuit Achel op de markt en blijken een enorm succes. Yvo: “Het is ook de periode dat de overheid een brievenbus verplicht stelt voor iedere woning.” Ook bloembakken komen in het assortiment van het bedrijf en de omzet groeit gestaag. Na het huwelijk van Rina en Yvo in 1973 zet Rina zich meer en meer in voor de particuliere verkoop, administratie en de reclame, terwijl Yvo vooral op de baan zit voor leveringen en verkoop naar klanten en handelaars. Ook voor leien daken weten klanten steeds vaker de weg naar Achel te vinden. De eerste personeelsleden wordt aangenomen om aan de vraag van leiendaken, brievenbussen en andere betonproducten zoals bloembakken te voldoen.
Je bent voortdurend aan het scheppen
Het echtpaar Claes – Spreuwers neemt zoon Frank op in het bedrijf, nadat hij de studie graduaat bouw heeft afgerond en een werkperiode als werfleider bij Strabag. Ook schoonzoon Rowan Mennen treedt toe als voorwerker bij de dakwerken. In 2009 nemen de beide heren het bedrijf over en treden Rina en Yvo terug. Op de vraag aan Yvo en Rina wat zij de mooiste ervaring hebben gevonden in hun arbeidzame leven, zegt Yvo: “Ik vond het geweldig om bezig te zijn, om steeds weer iets nieuws te creëren, zowel in beton als in dakwerken. Eigenlijk ben je voortdurend scheppend bezig.” Rina vindt veel voldoening in de ondersteuning van Yvo in het bedrijf. “Mijn gezin was altijd nummer één. Daarnaast heb ik nog gestudeerd en ik ben graag met mensen bezig. Als ik aan particulieren producten verkoop dan lééf ik.” Dan komt tot verbazing een verdwaalde klant binnen met de vraag om een brievenbusslotje. Op één van de vele rekken vindt Yvo nog een correct slotje en de klant is weer blij. Een rondleiding over het terrein laat zien dat alles ontmanteld is. Trots tonen Rina en Yvo de graffity-kunstwerken die de kleinkinderen nog op de muren hebben mogen spuiten, voordat het pand tegen de vlakte gaat.
Hoofdzakelijk architectonisch beton
Even later gaat Yvo vóór op een hoge trap die leidt naar de kantoren van de nieuwe fabriekshal van Claes Sierbeton in Pelt. Een modern gebouw met strakke muren, stalen kantoormeubilair en uiteraard beeldschermen. Het is duidelijk dat er een andere wind waait door het bedrijf. Frank en Rowan: “Het was noodzakelijk om Achel te verlaten. We zaten daar in een woongebied, en daar hoor je niet meer te zijn. Bovendien waren er geen groeimogelijkheden meer. We hadden het er al jaren lang over om te verhuizen. Nu deed zich hier de mogelijkheid voor.” De firma is inmiddels een begrip in de prefab sierbeton. Frank: “We leveren betonelementen voor appartementen, scholen, ziekenhuizen en voor openbare ruimten”, en hij noemt als voorbeeld het kerkplein van Lozen waar zitelementen moeten komen. De klanten komen inmiddels uit heel Vlaanderen en Nederland.” De beide heren verloochenen hun afkomst niet. “We zijn een trots familiebedrijf dat al 64 jaar bestaat. We hadden nooit gedacht dat we zo ver zouden komen”, zegt Frank. De tien werknemers van Claes Sierbeton en Dakwerken worden stuk voor stuk vakmensen genoemd en zorgen dat de wil van de architect steeds kan worden uitgevoerd.
Op dit moment wordt er gewerkt aan o.a. een project in Antwerpen. Daarbij moeten 800 meter natuurdekstenen vervangen worden door betonnen dekstenen, in de vorm van de oude stenen van 100 jaar oud. Maar ook de leien dakbedekking heeft veel aandacht. Rowan: “Er wordt nog steeds naar natuurleien en leipannen gevraagd in de bouw. Er is nu wel een trend merkbaar voor natuurleien voor de duurdere woningen. Het wisselt sterk of het om nieuwe daken gaat of om renovatie.” Ongeveer 30% van de werkzaamheden van het bedrijf betreft dakwerken.
Apart ambacht
Natuurlijk laten de beide zaakvoerders vol trots hun nieuwe bedrijfshal zien. Voorin staat nog een aantal mallen voor het maken van brievenbussen. Maar verder zijn alle mallen van hout en van grote afmetingen. “Kijk”, zegt Frank, “dit zijn bijvoorbeeld enkele balkonvloeren die we gemaakt hebben.” Dan geeft hij nog een korte les over de chemische stoffen die aan beton worden toegevoegd en over de druk die beton uitoefent als die in een mal gegoten is. In een aparte hoek is de schrijnwerkerij waar de mallen vervaardigd worden en even verder is de slijperij. “Ook een apart ambacht”, aldus Frank.
Een zandbak is aangelegd om zware betonplaten van ruim vijf ton te kunnen omkeren zonder ze te beschadigen. Buiten vraagt Rowan aandacht voor de natuurleien die klaar staan om ergens op een dak aangebracht te worden.
Op het einde van de rondleiding blijven twee tevreden bedrijfsleiders achter. “Als je maar schrijft dat we nog op zoek zijn naar goede ambachtsmannen die van aanpakken weten.”
