BUDEL-DORPLEIN – Het was februari 1952. Het vroor dat het kraakte. De ijsbloemen stonden al vanaf kerstmis op de ramen. We sliepen onder een gewatteerde deken. Dik en zwaar maar niet zo warm. We hielden elkaar warm. Als we wakker werden lag de adem als rijp op de deken. Vlug aankleden en naar beneden naar de kachel. Vader had hem al aangemaakt. Hij was nu bezig de kachels op school aan te maken. Het was woensdag dus ’s middags vrij. Hij wilde gaan schaatsen op de Banen in Nederweert-Eind. Of ik mee wilde. Dat werd een heel eind fietsen. Hij in zijn overjas, oorwarmers en hoed. Aan het stuur moffen om de handen warm te houden. Ik zat achter op. Zonder kussen op de harde bagagedrager. Vooral het laatste stuk was een kwelling. Het ging over een zandpad, stijf bevroren. Hij deed zijn oude friezen onder. Sierlijk zweefde hij weg. Een Anton Pieck plaatje. Een man van middelbare leeftijd met hoed, lange jas, wanten, oorwarmers en soldatenkistjes. Ik moest me zelf maar vermaken. Ik had geen schaatsen. Samen met andere jongens maakte ik een glijbaan. Op onze klompen gleden we over het ijs. Aan het eind vielen we allemaal over elkaar. Zo werden we toch lekker warm.
Het was februari 1974. We verhuisden van Budel naar Dorplein. Naar de Hei-j. Veel natuur, stilte en vennen. Ooit ontstaan na de voorlaatste ijstijd. Jarenlang bliezen orkanen uit het westen. Ze maakten van het landschap golfplaten. De lage delen liepen vol regenwater. Dat werden vennen. De mooiste hiervan is de Peel. Als het vier nachten vroor kon je schaatsen. Als een lopend vuurtje ging het bericht rond: Op de Peel kun je schaatsen. Het werd met de dag drukker. Te voet, op de fiets, met de brommer en met de auto. Een enkele keer met de koets kwam men schaatsen. Kleine kinderen op dubbele ijzertjes, veel op onderbind friezen. Iedere keer moest je ze opnieuw onderbinden. Die krengen bleven niet zitten. En dat met je koude handen. Aan de hand van vader of moeder proberen niet te vallen. IJsdansers op kunstschaatsen en Elfstedenrijders op noren. De Peel was groot genoeg voor iedereen. De wind was meestal uit het oosten. Dus richting de fabriek was altijd zwaar. Je probeerde dan achter iemand te hangen. Terug ging dan vanzelf met wind mee. In de weekenden was er soms een koek en zopie kraam. Dat waren goede tijden.
Het was september 2012. De jaarlijkse Open Monumentendag vond plaats. Dorplein stelde zijn monumenten open. Bij elk monument stond een vrijwilliger die erover kon vertellen. Het was die dag zeker zo druk als op een schaatszondag van toen. Na afloop kwamen de vrijwilligers bij elkaar om na te praten. Er werd besloten om regelmatig rondleidingen te gaan geven. Dat werden de cicerones ( gidsen ).
Kom naar Dorplein in 2022. Niet alleen om te schaatsen, te wandelen of de hond uit te laten. Kom ook om het monumentale dorp te bekijken. Op zondag 30 januari 2022 om 14.00 uur kun je meegaan met een rondleiding. Als corona het toelaat. Er wordt gestart bij de Schakel, St. Barbaraweg 1. Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij onze coördinator Wim Cremers, Telefoonnummer 0031 495-492598 of 0031 6 2296 1675, e-mail: w.cremers@chello.nl
Thierry d’ Ensebroeck