REGIO – Het is geen alledaagse verschijning, maar in de zomer kun je hem in het wild tegenkomen, de Klokjesgentiaan (Gentiana pneumonanthe).
Dit prachtige blauwe bloemetje hoort thuis in vochtige heidevelden en zijn beroemd om hun heldere blauwe kleur. Gentianen zijn tamelijk zeldzaam in onze inheemse flora omdat de natte heide waarin ze gedijen steeds zeldzamer wordt door ontginningen en door waterstandsverlaging ten behoeve van de landbouw. In Cranendonck kan je hem nog tegenkomen als je goed zoekt, deze op de foto is gespot aan De Looserplas, vlakbij Budel-Dorplein. De klokjesgentiaan is gastheer van een heel bijzondere vlinder, het gentiaanblauwtje. Dit zeldzame vlindertje legt zijn eitjes alleen op klokjesgentiaan.
Je ziet ze als witte stipjes op de blauwe bloemen of bloemknoppen zitten. Het gentiaanblauwtje heeft een merkwaardige samenwerking met steekmieren.
De rupsjes, die zich tegoed doen aan de zaadknoppen van klokjesgentiaan, vervellen drie keer en gaan dan op zwerftocht. Ze zijn dan nog maar drie millimeter groot. Als ze geluk hebben, worden ze gevonden door een steekmier. Die pakt het rupsje tussen de kaken en neemt hem mee naar het mierennest. De mieren zijn gek op het zoete vocht dat de rups uitscheidt en dat likken ze van de rups af. Ondertussen doet het rupsje zich tegoed aan het broed van de mieren. Dan verpopt de rups zich in het mierennest. Na de verpopping komt er een riskant moment. Als de vlinder uit de pop komt, herkennen de mieren de geur niet van deze nieuwkomer en vallen ze hem aan, als een vijandelijke indringer. De vlinder moet zich snel uit te voeten maken en het nest verlaten, anders overleeft hij het niet! Vroeger werd de klokjesgentiaan gebruikt als geneeskrachtig kruid tegen besmettelijke ziekten, tegen insectenbeten en als eetlustopwekkend middel. De wortels van sommige gentiaansoorten werden gebruikt voor het maken van likeur en de donkerhemelsblauwe klokjes zijn geschikt om er blauwe verfstof van te maken.
Foto en tekst Jan de Bruijn.
Heeft u ook een mooie landschaps of natuurfoto van of over Cranendonck?
Mail deze gerust naar cranendonckinbeeld@gmail.com met vermelding van de locatie, en mogelijk wordt het geplaatst.
