ACHEL – De eerste week van deze maand was in Nederland de Museumweek. Alle reden om vanaf dat moment ook de musea te gaan bezoeken in de regio van HAC Weekblad. De eerste afspraak is in het Grevenbroekmuseum in Achel en er volgen nog enkele andere musea die meer dan de moeite van het bezoeken waard zijn .
Het museum ligt al schitterend; aan de rand van een park, tegenover de kerk, in het centrum van het dorp. Vanaf de openbare weg zie je een fraai herenhuis / teutenhuis met de naam Simonshuis, naar de Familie Simons die hier woonde. Je kunt met de auto het pand achterom bereiken en als je het trapje bij de voordeur opgaat, hangt er het bordje ‘open’. Jean-Pierre Lemmens is bestuurslid van het museum en staat al te wachten in de prachtige gang, die het Simonshuis als het ware in tweeën splitst: links de VVV en rechts het museum. Jean-Pierre is de logistieke man binnen de museumorganisatie en beheert meerdere magazijnen. Hij komt vooral in actie als er gewisseld wordt van exposities. “Ook bij diverse particulieren zijn objecten van het museum ondergebracht, zoals een drukpers en een stellage om paarden te beslaan.”
Dertienhonderd bezoekers
Op de vraag hoe het in het algemeen gaat met het museum, zegt Jean-Pierre: “Het gaat heel goed. We hebben een fijne ploeg die elke dinsdagavond bij elkaar komt om allerlei werkzaamheden te verrichten, zoals het herschikken van de collectie, om te studeren of te restaureren. Ook helpen we mensen die allerlei vragen hebben die iets met ons museum te maken hebben. Tenslotte denken we na over een volgende thematentoonstelling.” Gemiddeld weten ongeveer dertienhonderd bezoekers per jaar hun weg naar het Grevenbroekmuseum te vinden.
Zodra je over de drempel van het museum stapt, kijk je recht in de ogen van generaal M.C. Dempsey (1896-1969). Als in een wassenbeeldenmuseum zit hij in militair uniform aan een bureau met daarop een telefoon uit die tijd en een dito schrijfmachine. Achter hem een assistent-militair naast de Britse vlag, terwijl een andere soldaat de stafkaart bekijkt. Dempsey heeft tijdens de oorlog hoofdkantoor gehouden in het Simonshuis, en met deze opstelling wordt dat feit als het ware in ere gehouden. “Dempsey is de eregast van het museum. De uniformen zijn origineel of zijn geheel conform het origineel, vaak aangekocht of gekregen van het Suffolk-regiment van het Britse Leger in Engeland.” De stafkaart dateert eveneens van de jaren veertig van de vorige eeuw, en beslaat de toenmalige regio Maeseyck, met een goudkleurige speldenknop bij Achel.
Onze Frank
Vitrines met zeer oude vondsten uit Achel en directe omgeving staan opgesteld bij een bord dat verschillende perioden weergeeft, zoals oertijd, mesolithicum, ijzertijd, Romeinse tijd, Middeleeuwen en vorstentijd. Veel opgravingen vertellen over de geschiedenis van de regio. Midden in de Romeinse Zaal staat een prachtige maquette van een Romeinse villa die hier ooit gestaan heeft. Dan vertelt Jean-Pierre waarom de Romeinse soldaten hun zwaard altijd rechts droegen in plaats van links. “Ook de kam op de helm verdient aandacht, want meestal wordt die verkeerd geplaatst: van voor naar achter. Maar dat was bij de Grieken. De Romeinen hebben de kam dwars op hun helm.” Na een levensecht skelet bewonderd te hebben (we noemen hem onze Frank, hij werd vijftig jaar), gaat de collectie over op de middeleeuwse Tomp, een nog altijd bestaande toren in Achel. “Daar zie je de burcht Grevenbroek die verwoest is, en dan krijgen we een overgang via religie en wereldoorlogen naar de jaren vijftig.
Gids Jean-Pierre vestigt de aandacht op de eerste radio’s die nog in Achel zijn gefabriceerd, stencilmachines, de Walburgcinema en de eerste Philipstelevisies. “De telefoon kwam op, jeugdverhalen deden de ronde van Billie Turf, Kuifje en Nonkel Bob.” De gastheer laat de eerste singel-muziekplaatjes zien, de modeltreintjes en de Dinky Toys van toen. Even wordt stilgestaan bij een grote foto van Kapitein Zeppos met zijn Triumph auto. Zijn televisieverhalen speelden zich af bij de windmolen van Melder. “Deze attributen en gebruiksvoorwerpen komen nog van Kinderheil, daar ligt een handstofzuiger en hier is een hoekje gemaakt over de Congo.” Verschillende boeken staan gerangschikt op onderwerp zoals economie, gezinnen, geschiedenis, opvoeding, de schooltijd en techniek. Ook de bloeiende handel in Hamont-Achel krijgt de nodige aandacht, en Jean-Pierre wijst naar stukken over de bierbrouwerij in de Brouwersstraat in Hamont en de limonade- en de sigarenfabriek.
Open met dorpsfeest
Op één van de televisies is de eerste maanlanding te zien. Een bandrecorder (bandopnemer) staat op een tafeltje, net als een typemachine. Een vaandel uit 1888 blijkt van het St.-Josephgilde te zijn, van de schrijnwerkers. In het midden van de zaal is de maquette van Hamont-Achel te zien, naast een plekje met gereedschap over het turfsteken.
Het is duidelijk dat je best enkele uren kunt vertoeven in het Grevenbroekmuseum. Tijdens het komende dorpsfeest van 18 juni is het de gehele dag geopend. Vier vaste gidsen leiden iedereen graag rond. Mede dankzij veel steun van het gemeentebestuur kan iedereen genieten van alles wat dit museum te bieden heeft.
