REGIO – De sleutelbloem, in het Latijn Primula, is een geslacht met meer dan 500 soorten al of niet groenblijvend. Er zijn 3 soorten die bij ons in de natuur voorkomen en wel de echte sleutelbloem, de stengelloze sleutelbloem en de slanke sleutelbloem . De planten houden meer van schaduw en niet van felle zon en staan op vochtige plaatsen De bloemstengels lijken enigszins op oudere sleutels met een baard, vandaar deze naam. Ze zijn alle drie beschermd in Nederland. De stengelloze sleutelbloem ( Primula vulgaris ) die 15 cm hoog wordt heeft lichtgele bloemen van 2cm tot 3cm met een vlakke bloemkroon en staat op de rode lijst. Zij groeit op grazige plaatsen in de duinen en in Drenthe. De bladeren zijn omgekeerd eirond, getand en aan de onderzijde behaard. Het blad loopt naar onderen toe in een gevleugelde bladsteel. De kroonbladeren van de bloem zijn aan de voet vergroeid tot een buis. Zij heeft een eivormige doosvrucht die omgeven wordt door een kelk. Uit deze soort worden vele variëteiten gekweekt in allerlei kleuren en worden vanaf eind februari door vele bloemenzaken verkocht als tuin- en kamerplant.
De echte sleutelbloem (Primula veris) bloeit met dooiergele bloemen met 5 oranje vlekken van 1 cm. Het is een overblijvende soort van hoge zandgronden en grof zandige kleigrond en wordt 30cm hoog en bloeit in maart en april. Deze soort is ook vrij algemeen in vochtige weilanden en bossen in Zuid-Limburg. In Engeland maakte men van de bloemen wijn. De slanke sleutelbloem (Primula elation) is een overblijvende soort van drassige weilanden, beekoevers en vochtige bossen in Zuid-Limburg, Noord-Brabant en het oosten van het land. Zij heeft lichtgele buisbloemen van 1 cm en wordt 30 cm hoog en bloeit van half maart tot half mei. Van deze soort worden ook verscheidene soorten gekweekt.
De gekweekte Primula vialii is oorspronkelijk afkomstig uit China en wordt 25cm hoog. Zij is een opvallende soort met lancetvormige bleekgroene bladeren die zij in de winter verliest. In juni en juli verschijnen 10 tot 20 cm lange aren met lavendelblauwe bloemen. De knoppen en kelken zijn scharlaken rood.
De gekweekte bolvormige Primula denticulata is afkomstig uit de Himalaya en verliest in de winter zijn blad. De bloemen zijn roze, blauw en wit en bloeit in april en mei. Zij heeft een dichte bolvormige bloeiwijze op een stengel van 30 cm. De bloemen van de sleutelbloem zijn eetbaar en hebben een anijssmaak. Men kan deze gebruiken in salades, toetjes, taarten en cakes en bij het bereiden van jam. Ook de stengels en het blad zijn eetbaar. De gewone slanke sleutelbloem werd vroeger als geneesmiddel gebruikt. De bloemen werden in de Middeleeuwen gebruikt tegen kramp. Verder heeft het kruidgewas een helende werking tegen verkoudheid en bronchitis.
Info: Toon van Seggelen, mail: a.seggelen@upcmail.nl
