BUDEL-SCHOOT – Net als vorig jaar opent molen Janzona in Budel-Schoot de deuren tijdens Open Monumentendag. Niet alleen de monumentale molen, maar ook Stichting De Janzona-molen i.o. presenteert zich zaterdag en zondag aan het publiek.
Met zijn opvallende ‘rode jas’ is de Janzona een van de weinige Rijksmonumenten die Budel-Schoot rijk is. De naam Janzona verwijst naar Janssen en zonen. De molen is in 1937 gebouwd op de fundamenten van zijn afgebrande voorganger, de Poelsnip. Daarvoor stond de molen in Venlo. Daar was de molen in 1802 gebouwd. In 1934 was het bouwwerk al van zijn wieken ontdaan. Als een bouwpakket is de molen vervolgens verplaatst naar de Schoter Akkers in Budel-Schoot. Daar is ze nieuw leven ingeblazen.
De Janzona is een van drie Nederlandse molens die zijn bekleed met een rode laag Icopal. Door deze asfaltbedekking valt de molen extra op in het straatbeeld. Net als de molens Nooit Gedagt en Zeldenrust in Budel is de Janzona nog altijd in particuliere handen. Peter Janssen behoort de derde generatie van zijn familie die de molen in Budel-Schoot runt.
Om het voortbestaan van de Janzona-molen ook op de lange termijn te waarborgen is Janssen op zoek gegaan naar een stichting die het beheer van hem over wil nemen. Zijn oproep vond gehoor bij een groep betrokken dorpsbewoners, die inmiddels bezig is met het oprichten van Stichting De Janzona-molen.
De beoogd bestuursleden vinden het belangrijk dat de molen voor het dorp behouden blijft. Marjo van Deurzen: “De molen is het eerste gebouw dat je ziet als je Budel-Schoot vanuit Budel binnenkomt.” Toon van Moorsel vult aan: “Voor veel inwoners van het dorp is ook een stukje nostalgie. Bovendien is het een heel interessant bouwwerk.”
De grootste uitdaging voor de stichting is het onderhoud van de molen. “Het onderhoud kunnen we voor een deel bekostigen met subsidies, maar dan blijft er nog een behoorlijk bedrag over”, vertelt beoogd secretaris Willemien Huijben.
De stichting in oprichting heeft inmiddels bijna honderd vrienden. Ze zijn vooral afkomstig uit Budel-Schoot of zijn oud-inwoners van het dorp. Vriend worden kan vanaf 10 euro.
Van Deurzen: “Daarnaast willen we ook activiteiten gaan ontplooien om daarmee inkomsten te genereren, maar daar zijn we op dit moment nog echt naar op zoek.”
Een van die activiteiten die wel al vaststaat is het verzorgen van rondleidingen, onder meer aan scholen en bedrijven. Hiervoor is de stichting nog op zoek naar gastheren en -vrouwen.
Daarnaast zocht Janssen een nieuwe commerciële partij voor de aan de molen grenzende winkelruimte. Die vond hij in Jop Boer en Karin de Visser. Het stel opende onlangs de deuren van Slijterij Moutmolen en wil er op een later moment ook een whiskystokerij beginnen. Deze activiteiten staan los van de stichting. Wel wordt bekeken of het mogelijk is om samen activiteiten te organiseren, zoals het combineren van een winkelbezoek en een rondleiding bij de molen.
Op zaterdag 9 september tijdens Open Monumentendag wordt er uitleg gegeven over de historie en de werking van de molen. “Het thema van Open Monumentendag is ‘Levend Erfgoed’. “Als er iets levend erfgoed is dan is het wel een molen. Zaterdag tijdens de open dag zijn er rondleidingen en als er voldoende wind staat, dan proberen we ook te malen. Ook zijn er demonstraties van elektrische molens”, vertelt Janssen. Op de begane grond is een museumpje ingericht. Daar zijn onder meer oude foto’s van de Janzona-molen en verschillende attributen te zien.
De Janzona-molen aan de Grootschoterweg 17 in Budel-Schoot is zaterdag en zondag van 10.00 tot 16.00 uur geopend. De entree is gratis, wel wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. Tegelijkertijd met Open Monumentendag vindt op 9 september de feestelijke opening van Slijterij Moutmolen plaats. Meer info: openmonumentendagcranendonck.nl. Behalve op Open Monumentendag is de molen in de oneven week geopend op zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur en in de even weken op woensdagmiddag van 13.30 tot 16.00 uur. Daarnaast is de Janzona op afspraak te bezichtigen.
Door Roy de Leijer
