ACHEL – Binnenkort staan de actrices en acteurs van toneelvereniging Neem Je Tijd weer op de planken (zie kader). Het bijzondere is dat voor dit jaar de eigen regisseur Rudi Leyssen uit Achel het verhaal zelf heeft geschreven. Interessant om te horen hoe dat in zijn werk ging.
Hond Noppes schiet naar buiten als Rudi de voordeur open maakt. Het diertje rent naar de achtertuin waar Brigitte, de vrouw van Rudi, wat zit te relaxen. “Het is vóór corona al begonnen”, zo begint de gastheer. “We hadden gespeeld en er moest weer een stuk gezocht worden voor het volgende jaar. Dan begint de lijdensweg.” Rudi doelt op het lezen van heel veel toneelstukken, om vervolgens -vaak per toeval- tot de juiste keuze te komen. Volgens de regisseur is dat altijd een beetje geluk hebben. In die periode beschikt de toneelclub over heel veel dames en Rudi komt alleen maar stukken tegen waarbij vooral mannen de hoofdrollen hebben. “Als ik aan het werk ben als kapper, of voor mijn beroep op de baan zit, heb ik tijd om na te denken. En zo dacht ik: zou het iets zijn om zelf eens te schrijven?”
Tussen pot en pint is er al wel eens over gesproken, maar het is volgens de gastheer niet zo eenvoudig. Toch ontstaat bij hem het globale idee voor een verhaal, maar de verdere invulling daarvan mislukt. Omdat hij de lijn wel in zijn hoofd heeft, start hij toch met het schrijven van de dialogen. Deze worden van het begin af aan uitgebreid. “Zo lopen er uiteindelijk twee lijnen in het verhaal door elkaar, die tóch samen één geheel vormen.” Het stuk is nog steeds gebaseerd op de elf spelers die er tóen waren, net voor corona. Het wordt in drie maanden geschreven en door het bestuur gefaseerd bestudeerd en goedgekeurd.
De volgende jaren wordt er niet gespeeld en uiteindelijk zijn er na corona nog maar twee acteurs over. Dan vindt een zoektocht naar nieuwe spelers plaats en afgelopen jaar wordt met zes spelers een ander stuk opgevoerd. Dit jaar melden zich gelukkig verschillende kandidaten aan en zijn er weer elf spelers beschikbaar voor regisseur Rudi. “Dan komt mijn eigen stuk naar boven, natuurlijk.”
Eigen ervaring in het stuk gelegd.
Het nieuwe stuk luidt ‘Non Actief’ en ligt op tafel. Op de vraag of het een moeilijk proces was om te schrijven zegt Rudi: “Ik ben allereerst uitgegaan van mijn eigen ervaring als toneelspeler en regisseur. Ik weet wat de mensen graag hebben, wat het publiek graag hoort. Onze toeschouwers komen om te lachen; een avond voor ontspanning.” Het grappigste voor een toneelstuk is volgens hem het typetje. Het is blijkbaar niet alleen geweldig voor het publiek, maar de acteur vindt dat ook erg plezierig om te spelen. “Het typetje is veel gemakkelijker spelen dan een normaal mens”, zegt Rudi, “omdat een normaal mens spelen gauw veel saaier is.” Ook heeft de scriptschrijver rekening gehouden met bepaalde zinspelingen waar mensen op reageren. “En als groep spelen wij het liefst deurcomedy’s met minder dialoog, maar met veel beweging.” Tenslotte heeft Rudi iets speciaals gevonden voor het begin van de toneelavond. “Vaak duurt het een twintigtal minuten voor het publiek begrijpt hoe de verhaallijn in elkaar zit en welke kant het uit gaat. Hoe vlugger de mensen lachen, hoe gemakkelijker ze blijven lachen. We vallen met mijn stuk meteen met de deur in huis.”
Het publiek zal worden meegenomen naar een Clarissenklooster, en uiteraard is het decor daarop aangepast. In de brochure die iedereen zal worden aangeboden, zal de rode draad duidelijk terug te vinden zijn: drie kloosterzusters zitten financieel aan de grond. Eén van de nonnen heet zuster Emelda, een naam die in Achel nog steeds rondzingt van de vroegere kleuterschool. Moeder Overste heeft een artikel in de krant gezet om nieuwe nonnekes te rekruteren, om daardoor het klooster financieel weer gezond te maken. “Daar komen natuurlijk allerlei kandidaten op af”, zegt de schrijver enigszins mysterieus. Hij slaat het tekstboek open en laat zien dat spreekteksten met de ene kleur gearceerd zijn, en de opmerkingen met een andere kleur, zoals de handelingen van de acteurs: hoe ze moeten lopen. “Zonder bepaalde mensen te kwetsen, wil ik soms graag tot het randje gaan met de teksten. Politieke statements zul je niet van ons horen.”
Officieel geregistreerd
Inmiddels wordt er al druk gerepeteerd met Non Actief. De reacties van de acteurs zijn heel positief. Eén van hen spreekt tijdens een repetitie spontaan haar complimenten uit over het werk van Rudi. Vooral ook omdat het blijkbaar heel gemakkelijk in te studeren is. “Het is ónze taal, onze manier van praten, waardoor we het veel gemakkelijker aanvoelen.” Rudi heeft zijn boek officieel geregistreerd, zodat iedereen weet dat hij de officiële schrijver is. Hij is nieuwsgierig of er straks een uitgever zal zijn die interesse heeft om het uit te geven.
Het decor en de belichting worden aangepast aan de zaal waarin gespeeld wordt. “Dat doe ik in overleg met de decormannen en de mensen van licht en geluid.”
Het boekwerk bevat 63 pagina’s en dat is de gemiddelde lengte voor een toneelspel. Zonder pauze zal het publiek zeker anderhalf uur gepakt worden door een fantastisch theaterstuk met spelers en verhaal van eigen bodem.
Tekst en beeld: Evert Meijs
